بیمه ای ها /بیمه تنها به تامین امنیت و کاهش ریسک بازارها اختصاص دارد ولی با به کارگیری عبارت «صنعت بیمه»، مفهوم به سمت بازارهای مالی، سرمایه‌گذاری سوق پیدا می‌کند که در مجموع در اقتصاد کشورها تاثیرگذار است. مهمترین تاثیرات خصوصی‌سازی شرکت‌های فعال این گروه در ایران و سهم‌های برتر صنعت بیمه در بازار سهام کشور موضوع این گزارش است که با هم مرور می‌کنیم.
صنعت بیمه به عنوان پشتوانه ای برای تامین امنیت و کاهش ریسک در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری در کشورها بسیار مهم است. در ایران نیز شرکت‌های بیمه نقش مهمی در توسعه اقتصادی داشته‌اند. سهام این شرکت‌ها در بازار بورس با عنوان "گروه صنعت بیمه و صندوق بازنشستگی" عرضه شده و رونق خوبی داشته‌اند.
سهامداران باید این نکته را بدانند که برای فعالیت در بازار سهام حتما باید تمامی جوانب تحلیل‌های فروش، درآمد، خدمات جدید و طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌های حاضر در بورس را بررسی و سپس تصمیم‌گیری کنند تا کدام نمادها در حکم برتری برای خرید قرار دارند و کدامیک از آنها جزو زیان‌ده‌ترین‌های بازار بورس هستند.
اولین شرکت بیمه رسمی به نام لویدز در سال ۱۶۸۸ در لندن تأسیس شد. در ایران نیز در سال ۱۳۱۴ شرکت بیمه ایران توسط آلکساندر آقایان و علی‌اکبر داور تأسیس شد. سپس در سال ۱۳۱۶ قوانین بیمه‌ای تصویب شدند و شرکت‌های بیمه خارجی شعبه‌های خود را در ایران راه‌اندازی کردند. اما در دهه ۲۰ شمسی، بیشتر شعب خارجی شرکت‌های بیمه به فعالیت خود پایان دادند.
در دهه ۳۰ شمسی، بیمه آسیا و البرز تأسیس شدند و در دهه ۴۰ مدرسه عالی بیمه برای آموزش نیروهای خبره و کارشناسان صنعت بیمه تأسیس شد. تا قبل از دهه ۵۰، تعداد شرکت‌های بیمه با مالکیت ۱۰۰ درصد ایرانی به ۸ شرکت رسید. در دهه ۵۰ همکاری با شرکای خارجی برقرار شد و شرکت‌های بیمه چندملتی وارد این صنعت شدند. اما پس از انقلاب اسلامی، شرکت‌های چندملتی منحل شدند و شرکت‌های خصوصی تحت مالکیت دولت قرار گرفتند. در سال ۱۳۶۰، مجوز فعالیت بیمه‌های آسیا، البرز و ایران صادر شد و در سال ۱۳۶۷ این شرکت‌ها تحت عنوان "بیمه دانا" ادغام شدند.
مهمترین تاثیر خصوصی‌سازی بر صنعت بیمه، گسترش خدمات و بهبود کیفیت ناشی از فضای رقابتی بود. در واقع تا قبل از اجرای طرح خصوصی‌سازی، همه خدمات شرکت‌های بیمه‌ای طبق وظایفی که از طرف دولت تعیین می‌شد و در حداقلِ ممکن قابل ارائه بود! اما شرکت‌های خصوصی این فضا را تغییر دادند.
تعداد شرکت‌های خصوصی در صنعت بیمه تا پایان دهه ۸۰ به بیش از ۲۰ مورد رسید که بیمه‌های دی، پارسیان، پاسارگاد و کوثر از معروف‌ترین آنها هستند. همچنین برخی شرکت‌های دولتی بیمه (از جمله بیمه آسیا) مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی گشتند و به بخش خصوصی واگذار شدند.
بنابراین رقابت به شکل افزایش سرعت در ادامه خدمات، پرداخت به موقع، ثبت درخواست‌ها به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری ادامه یافت. هر کدام از آنها با ارائه طرح‌های جدید و تخفیف‌های ویژه، سعی در جذب بیمه‌گذاران داشتند. بدیهی است که اگر خدمات با کیفیت خوبی ارائه نمی‌شد، بیمه‌گذار قرارداد را تمدید نمی‌کرد.
اگرچه هنوز هم نارضایتی بابت خدمات بیمه‌ای وجود دارد، ولی اگر با دید مقایسه‌ای به قبل از دهه ۸۰ بعد از این دهه نگاه کنیم، شاهد پیشرفت فراوان در صنعت بیمه هستیم.
در نیمه دوم دهه ۸۰ پذیرش شرکت‌ها در «گروه صنعت بیمه» بازار بورس و اوراق بهادار آغاز شد. نمادهای «ودی»، «البرز»، «آسیا» و «پارسیان» اولین شرکت‌های عرضه‌کننده سهام گروه بیمه در بازار بورس هستند. عرضه همه نمادهای مذکور در نیمه دوم سال ۱۳۸۸ انجام شد و طی یک سال نخست در مسیر صعودی قرار گرفت.
متاسفانه از نیمه ۱۳۸۹ مسیر حرکت سهام گروه صنعت بیمه نزولی شد و برای چند سال ادامه یافت. در اواخر ۱۳۹۰ سهام بیمه‌ای یکی از کمترین قیمت‌های خود را تجربه کرد. در ابتدای ۱۳۹۱ روند نزولی متوقف شد، اما بهبود چندانی در وضعیت رخ نداد و تا پایان سال ثبات نسبی در این سهام به چشم می‌خورد.
علل سقوط سهام گروه صنعت بیمه در بورس، از چند بعد قابل بررسی است. ابتدا این که پس از هر بار اصلاح بازار، قیمت‌ها تعدیل می‌شوند که صعود و نزول نمادهای بیمه‌ای قابل توجیه است اما ادامه یافتن روند نزولی برای چندین سال متوالی مربوط به اصلاح بازار نیست و برای درک آن باید به سراغ رخدادهایی همچون تحریم‌های ظالمانه، افزایش قیمت ارز، اخبار و شایعات و... برویم.
تاثیر تحریم‌ها بر صنعت بیمه، از دو جنبه تاثیرات مستقیم که بیشتر متوجه صنایع بزرگ و بازرگانی می‌شود و غیر مستقیم که در زندگی همه تاثیرگذار است، قابل بررسی است. یکی از مهمترین موارد تاثیر مستقیم تحریم‌ها بر صنعت بیمه، پوشش‌های بیمه‌ای حملونقل بین‌المللی (ترانزیت زمینی، ریلی، دریایی و هوایی) است. تاریخچه صنعت بیمه به تجارت دریایی و حوادث ناشی از آن باز می‌گردد. حال در نظر بگیرید که امضای قراردادهای بین‌المللی مثلا بیمه P&I (بیمه حمایت و غرامت کشتی‌ها)، بیمه H&M (بیمه بدنه و ماشین‌آلات کشتی)، بیمه CMR (بیمه مسئولیت شرکت‌های حملونقل بین المللی کالا از طریق جاده)، با کشور، ممنوع شود یا پوشش بیمه‌ای تا حد قابل توجهی کاهش یابد، با وجود بیمه‌های مسئولیت هنوز احتمال ریسک و خطر بالاست.
تاثیر غیر مستقیم تحریم‌ها بر صنعت بیمه مورد بعدی است که واردات کالا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در کنار نوسانات بازار ارز با تاثیرگذاری بر تامین تجهیزات، قطعات و… موجب عدم ثبات قیمت می‌شوند که باعث می‌شود تا خسارتی که شرکت بیمه در گذشته پرداخت می‌کرد از ارزش بیفتد و برای جبران این کار شرکت بیمه مجبور به افزایش نرخ پرداخت در خسارت می‌شود.
در کنار موارد فوق، ایجاد موج فکری و هیجانات بازار ناشی از اخبار راست و دروغ موجب شده است تا بازار بورس و یا نمادهای شرکت‌های هر گروه دچار تلاطم و نوسان شوند.
شرکت‌های بیمه، مجموعه بزرگی از ریسک‌های محتمل در صنایع، سازمان‌ها، زندگی فردی و… را پوشش می‌دهند. این مجموعه ارتباط مستقیمی با گسترش جوامع، استفاده از تکنولوژی و نیازهای افراد دارد. با گسترش خدمات بیمه و ورود آن به حوزه‌های مختلف، تعداد و میزان پرداخت بیمه‌گذاران هم افزایش می‌یابد و شرکت بیمه می‌تواند سرمایه‌گذاری‌‌های بزرگ‌تری انجام دهد تا نقش پررنگ‌تری در رونق بازار داشته باشد و سود بیشتری برای سهامداران فراهم کند.
بنابر گزارش تحلیلی آمار عملکرد بازار بیمه در ۵ ماهه اول سال ۱۴۰۲ به ترتیب حدود ۱۱۰.۸ و ۵۳.۶ همت (هزار میلیارد تومان) حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی داشته است. همچنین مبالغ حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی نسبت به ۵ ماهه سال گذشته به ترتیب ۵۹.۵ و ۸۷ درصد رشد دارد.
نمادهای گروه بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی عبارتند از: سهام البرز، سهام آسیا، سهام دانا، سهام ملت، سهام ما، سهام پارسیان، سهام بپاس، سهام اتکاسا، سهام تجارت، سهام باران، سهام وسرمد، سهام وسین، سهام ورازی، سهام ودی، سهام وحکمت، سهام وحافظ، سهام وتعاون، سهام وآفری، سهام بنو، سهام بخاور، سهام آرمان، سهام اتکام، سهام ومعلم، سهام نوین، سهام میهن، سهام کوثر، سهام بساما، سهام اتکای.
امروز به استثنا شرکت سهامی دولتی بیمه ایران، سهام سایر شرکت‌های بیمه خصوصی در تابلوهای بازارهای بورس و فرابورس در حال معامله است و این باعث عملکرد این شرکت‌های برای بررسی میزان جذابیت سرمایه‌گذاری زیر ذره بین کارشناسان و سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
واضح است که تحلیل بازار بیمه بدون دسترسی به آمارها ممکن نیست و در حالی که برخی شرکت‌های حاضر در بازار سهام بسته به حضور نمادشان در تابلوهای بورس و فرابورس هر ماه گزارش فعالیت خود را منتشر می‌کنند، دسترسی به آمار فروش و میزان خسارت بقیه شرکت‌ها ممکن نیست و ضرورت دارد با توجه به اینکه این آمارها در اختیار بیمه مرکزی قرار می‌گیرد، نهاد ناظر در مسیر تقویت نظارت و شفافیت، هرماه گزارش عملکرد شرکت‌ها و رشته‌های بیمه را منتشر سازد.
از شاخص‌های بررسی صنعت بیمه می‌‌توان به رشد پرتفوی و میزان فروش بیمه نامه‌ها، مانده داربی شرکت، درآمد سرمایه‌گذاری‌ها، سهم بازار شرکت‌های بیمه‌ای و حاشیه سود عملیات بیمه‌ای، سود خالص و سایر موارد این چنینی است.