بیمه ای ها /در میانه بازار پرهیاهوی پولی ایران، جایی که هر ریال می‌تواند جهت جریان نقدینگی را عوض کند، بانک ملت، چون شریانی پرقدرت عمل می‌کند؛ بانکی که در تیرماه ۱۴۰۴ نه‌تنها بزرگترین سهم ارزش بازار را در میان رقبای بورسی‌اش به‌دست آورد، بلکه با پمپاژ بیش از ۱۵۴ همت تسهیلات در دل اقتصاد، نقش موتور محرکه‌ای را بازی کرد. یکی از نهادهای پولی-مالی که در عمق بازار تسهیلات نفود و تحرک دارد، بانک ملت است. حجم ریالی عملیات اعطای تسهیلات این بانک بورسی، از گردش عظیم نقدینگی، در قالب جذب و تجهیز منابع، خبر می‌دهد. با توجه به اینکه ملت با نماد بورسی «وبملت»، در میانه تیرماه ۱۴۰۴ بزرگترین ارزش بازار با بیش از ۲۷۰ همت و بزرگترین ارزش معاملات با بیش از ۶۹۲ میلیارد تومان را در گروه «بانک‌ها و موسسات اعتباری/سایر واسطه‌های پولی» در اختیار داشت، سرمایه گذاران توجه مضاعفی را بر روی مقادیر و ردیف‌های درآمدی آن می‌گذارند. یکی از ردیف‌های مهم درآمدهای مبتنی بر موضوع عملیات بانک، درآمدهای ناشی از تسهیلات اعطایی است. در ۳ ماهه ابتدای ۱۴۰۴، بیش از ۵۲ همت از درآمد وبملت مربوط به تسهیلات اعطایی است؛ حدود ۸۲ درصد کل درآمد در ۳ ماهه ۱۴۰۴. میزان درآمد ناشی از تسهیلات در ۲ بانک بزرگ حاضر در بازار سرمایه (پس از وبلمت) به ۲۳ و ۲۶ همت می‌رسد. در نتیجه تسهیلات دهیِ ملت، مهم‌ترین و بزرگترین محرک اقتصادی در کل نظام بانکی است. این بانک بیش از ۱۵۴ همت تسهیلات در دوره ۳ ماهه ۱۴۰۳ پرداخت کرده است. این در شرایطی است که ۲ رقیب ملت که پشت سر این بانک قرار می‌گیرند، تنها بیش از ۵۹ و بیش از ۹۸ همت تسهیلات پرداخت کرده اند. بیشترین تسهیلات تحت شرایط/ردیف «مرابحه» پرداخت شده اند؛ یعنی بیش از ۷۰ همت. در رتبه دوم تسهیلات «خرید دین» (بیش از ۲۰ همت) و در رتبه سوم تسهیلات «سلف» با حدود ۱۹ همت سهم قرار دارد. مرابحه (بزرگترین ردیف/رقم تسهیلاتی ملت) عقود کم سود خرید کالاها و خدمات محسوب می‌شود که در چند گروه اصلی دسته‌بندی می‌شوند؛ مانندِ کالاهای مصرفی بادوام، مسکن و کارت اعتباری (برای خانوار) و مرابحه برای واحدهای تولیدی و تجاری (تامین مواد اولیه و لوازم یدکی، خرید ماشین‌آلات و تجهیزات و…). قدرت تامین مالی عقود ارزان قیمت مرابحه از سوی بانک ملت، در نظام بانکی ایران بی‌نظیر است. در مقایسه می‌بینیم که رقبای اصلی وبملت، حدود ۴۲ و ۲۶ همت تامین مالی عقود مرابحه خود را متعهد شده اند. دیگر ردیف کلیدی تسهیلات ملت خرید دین است. بانک ملت در قالب این تسهلات، بدهی‌های معتبر و قابل پرداخت مشتریان خود را از صاحبان آن‌ها (طلبکاران) خریداری می‌کند، اما این فرآیند شرایط و مکانیزم خاصی دارد که با یک خرید ساده متفاوت است. بر این اساس، صاحب دین (طلبکار اصلی)، حق دریافت مبلغ را در آینده (برای نمونه چک ۶ ماهه) به بانک می‌فروشد و در ازای آن مبلغی کمتر از ارزش اسمی دریافت می‌کند (تفاوت این مبلغ، سود بانک است). در حالی که بانک ملت در سه ماهه ۱۴۰۴، بیش از ۲۰ همت دیون طلبکاران را ذیل عقود اسلامی تضمین نموده، رقبا بیش از ۱۶ همت و حدود ۹۶۸ میلیارد تومان را متعهده شده اند. در همین حال، تسهیلات سلف با حدود ۱۹ همت منابع تسهیلاتیِ ملت، در ۳ ماهه ۱۴۰۴ پوشش داده شده است. سلف به عقدی گفته می‌شود که بانک ملت در آن، محصولات تولیدی واحدهای صنعتی، معدنی یا کشاورزی را به صورت نقد خریداری می‌کند. ۲ بانک مورد مقایسه با ملت، در همین مدت تنها حدود ۱.۶ و ۱.۳ همت از عقود خود را ذیل پوشش معاملات سلف صورت‌بندی کرده اند. منبع کلیدی تسهیلات دهی ملت یکی از منابع کلیدی تسهیلات دهی بانک ها، مانده تسهیلات طی دوره است. ملت در این دوره سه ماهه بیش از ۱۷۹ همت مانده سپرده داشت؛ در برابر بیش از ۱۵۴ همت تسهیلات. بر این اساس، نسبت تسهیلات به سپرده Loan-to-Deposit Ratio)) ملت به ۸۶ درصد می رسید؛ به این معنا که ۸۶ درصد از سپرده‌ها به تسهیلات تبدیل شده‌اند؛ رقمی متعادل و معقولانه. به این معنا، بانک ملت ریسک نقدینگی پایینی دارد؛ چرا که بخشی از سپرده‌ها (حدود ۱۴ درصد) را نزد خود نگه داشته تا به نیازهای اضطراری مشتریان پاسخ دهد. در مجموع، بانک ملت در ۳ ماهه اول ۱۴۰۴ موفق به جذب سپرده‌های کلان شده و با مدیریت محتاطانه، بخش عمده‌ای از آن را به تسهیلات تبدیل کرده است.