بیمه ای ها / با شیوع ویروس کرونا در ایران، بسیاری از کسب و کارها تعطیل شدند و همین موضوع باعث خانه نشینی بسیاری از نیروهای کار شد. در نتیجه این موضوع، قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافت و همین امر تهدیدی دوباره برای اقتصاد ایران و به صدا درآمدن زنگ خطر برای آغاز ورشکستگی بسیاری از کسب و کارها بود.
به همین دلیل دولت برای تحریک سمت تقاضا و افزایش قدرت خرید مردم و جلوگیری از افزایش تبعات شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد ایران راهکارهای مختلفی در نظر گرفت؛ از جمله این راهکارها می توان به پرداخت وام یک میلیون تومانی به همه سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر اشاره کرد.
۲۶ فروردین ماه ۱۳۹۹ جلسه ستاد اقتصادی دولت برگزار شد، در این جلسه جزئیات پرداخت و نحوه بازپرداخت وام یک میلیون تومانی به صورت دقیق مشخص شد. رئیس جمهور روحانی در خصوص پرداخت وام یک میلیون تومانی گفت: «یک رقم ۲۳ هزار میلیارد تومانی هست که قبلاً قرار بود با سود ۱۲ درصدی در اختیار یارانه‌بگیران قرار بدهیم، امروز بخشی از زمان جلسه ما با این بحث گذشت که چگونه این تسهیلات یک میلیون تومانی را به یک وام قرض‌الحسنه تبدیل کنیم و آن بخش سودی را که بنا بود از حساب مردم پرداخت شود، دولت به عهده بگیرد. در این جلسه تصمیم گرفتیم آن بخش را دولت به عهده بگیرد و این وام به صورت سابق که اعلام کردیم نیست، این وام یک میلیون تومانی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد به صورت قرض‌الحسنه‌ای است. آن بحث‌هایی که سودش چگونه و به چه صورت باشد و ۱۲ درصد را دولت به عهده گرفت که اینها را دولت پرداخت می‌کند و این یک میلیون تومان تقریباً روزهای اولیه ماه اردیبهشت در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. در تیرماه به تدریج از یارانه آنها کسر خواهد شد یعنی یارانه اردیبهشت و خرداد آنها پرداخت می‌شود و در یارانه تیر به بعد، یک مقداری کسر می‌شود بخاطر آن یک میلیون وام که به صورت قرض الحسنه پرداخت شده است. آن مقداری که از ماه تیر به بعد از پول یارانه برداشت می‌شود، چیزی حدود ۳۵ هزار تومان در ماه است.»
در ۲۶ فروردین ماه سال جاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اطلاعیه ای شرایط و ضوابط بهره مندی از تسهیلات بانکی حمایتی کرونا ویژه یارانه بگیران را اعلام کرد.
در این اطلاعیه آمده بود: " به منظور حمایت از خانوارهای ایرانی ـ که تحت تاثیر تبعات اقتصادی شیوع بیماری کرونا قرار گرفته اند ـ تمام سرپرستان خانواری که یارانه نقدی ماهانه دریافت می کنند و علاقه مندند، از تسهیلات بانکی حمایتی کرونا برخوردار شوند، می توانند با در نظر گرفتن شرایط مندرج در این اطلاعیه، ضمن پذیرش محتویات آن، کد ملی سرپرست خانوار را حداکثر تا یکشنبه ۳۱/ ۱/ ۹۹ از طریق تلفن همراهی که به نام سرپرست خانوار است، به شماره ۶۳۶۹ پیامک کنند.خانوارهای یارانه بگیر، برای استفاده از تسهیلات بانکی، تقاضای خود را صرفاً با پاسخ به پیامک هایی که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با سرشماره v.refah ارسال می‌کند ثبت کنند. تاکید می شود برای اعلام تقاضا، هیچ گونه مراجعه به بانکها و سازمان‌های دولتی نیاز نیست.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از ساعت۲۲روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ماه جاری به همه سرپرستان خانوارهای دریافت کننده یارانه، پیامک ارسال خواهد کرد.ارسال پیامک کد ملی سرپرست خانوار، به منزله قبول و تعهد اجرای چهار بند این اطلاعیه از سوی متقاضی است."
۴ اردیبهشت ۹۹ این وام حمایتی برای حدود ۹۶.۵ درصد از یارانه بگیران واریز شد اما بخشی از سرپرستان خانوار علی‌رغم اینکه سیم‌کارت به نام خودشان بود و کد ملی خود را پیامک کرده بودند, وام یک میلیون تومانی را دریافت نکردند. طبق اعلام بانک مرکزی حدود ۳۴هزار نفر از تسهیلات مذکور به دلایلی از جمله مسدودی حساب، شماره حساب اشتباه، عدم سازگاری شماره حساب با کد ملی ارسالی، نامعتبر بودن اطلاعات معرفی شده و سایر خطاها میسر نشده است.
وزارت کار اعلام کرد که علت عدم واریز، تا امروز (شنبه ۱۳ اردیبهشت ماه) به صورت پیامکی به افراد مذکور اعلام خواهد شد.
برخی ازافرادی که از دریافت وام یک میلیون تومانی حذف شدند، شامل افراد تازه ازدواج کرده یا افرادی بودند که تا کنون یارانه نقدی خود را تفکیک نکرده بودند. این دسته از افراد بعد از جداسازی یارانه نقدی خود از خانواده و تکمیل مراحل اداری در پلیس+۱۰ و ثبت شماره حساب در بانک؛ و ارسال کد ملی سرپرست خانوار با سیم کارت سرپرست خانوار, باز هم مشمول بسته حمایتی کرونا ( وام یک میلیونی ) نشدند. نکته مهم اینجاست که بخش زیادی از این افراد تا کنون پیامک علت عدم واریز را دریافت نکرده‌اند.
گزارش میدانی حاکی از این است که بخش قابل توجهی از افرادی که یارانه‌بگیر بوده و کد ملی خود را با سیم کارت سرپرست خانوار به سرشماره ۶۳۶۹ ارسال کرده اند و همچنین افرادی که به‌تازگی یارانه خود از خانواده تفکیک کرده‌اند هیچ‌کدام از مشکلات مذکور مانند مسدودی حساب،شماره حساب اشتباه، عدم سازگاری شماره حساب با کد ملی ارسالی، نامعتبر بودن اطلاعات را ندارند.
۱۰اردیبهشت ماه۹۹ بود که مهدی قمصریان سخنگوی سازمان برنامه و بودجه کشور در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: " سازمان هدفمندسازی یارانه ها پس از دریافت فهرست دوم متقاضیان دریافت تسهیلات قرض الحسنه یک میلیون تومانی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تنظیم آن مطابق فرمت درخواستی بانک ها، فایل مربوط به تعداد ۲ میلیون و ۲۶۶ هزار و ۲۶۳ سرپرست خانوار را ساعت ۱۰.۲۵ صبح امروز تحویل بانک مرکزی داد."
همچنین ۱۸اردیبهشت ماه نیز مهدی قمصریان، مدیر روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه، در صفحه توییتر خود نوشت: «سازمان هدفمندسازی یارانه ها پس از دریافت فهرست مرحله سوم متقاضیان تسهیلات قرض الحسنه از وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی با تنظیم آن مطابق فرمت درخواستی بانکها، فایل مربوطه را به تعداد ۷۷۵۳۹۴سرپرست خانوار به بانک مرکزی تحویل داد».
طبق اعلام بانک مرکزی تا ۱۸اردیبهشت ماه از تعداد ۷۷۵ هزار و ۳۹۴ فقره تسهیلات قابل پرداخت به یارانه بگیران (براساس فهرست اعلامی از سوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها)، تعداد ۷۷۲ هزار و ۹۳۰ فقره از تسهیلات موصوف (معادل ۹۹.۷ درصد) از مرحله سوم پرداخت شده است.
همچنین، با احتساب تسهیلات پرداختی از ابتدا تا کنون تاکنون از تعداد ۲۰ میلیون و ۱۹۰ هزار و۹۷۳ خانوار معرفی شده از سوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، تعداد ۲۰ میلیون و ۱۸۴ هزار و ۳۸۶ سرپرست خانوار تسهیلات یک میلیون ریالی را دریافت کرده‌اند.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در نوزدهم فروردین ماه سال جاری، تعداد مشمولین دریافت این وام را ۲۳ میلیون خانوار اعلام کرده بود، اما حسین میرزایی سخنگوی تسهیلات حمایتی کرونا در ۲۷ فروردین ماه سال جاری طی مصاحبه ای با اشاره به جزئیات پرداخت وام یک میلیون تومانی، تعداد خانوارهای مشمول این وام را ۲۵ میلیون خانوار اعلام کرد.
همچنین بیست و ششم فروردین، پایگاه اطلاع رسانی سازمان برنامه و بودجه به نقل از محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهور اعلام کرد: برای پرداخت این وام به ۲۳ میلیون خانوار رقمی نزدیک ۲۳هزار میلیارد تومان باید از طریق منابع بانکی در اختیار سازمان هدفمندی یارانه‌ها قرار گیرد و این مبلغ یکجا به حساب سرپرستان خانوارهایی که درخواست خود را تایید کرده اند واریز خواهد شد.
حالا اگر بخواهیم تعداد خانوارهای یارانه بگیران را حدود ۲۳ میلیون نفر در نظر بگیریم با محاسبه پرداختی‌های این وام تاکنون ۲ میلیون و ۸۱۵ هزار و ۶۱۴ خانوار یارانه‌بگیر به دلیل مشکلات ذکر شده نتوانسته‌اند وام خود را دریافت کنند که بنابر اعلام بانک مرکزی قراربود تسهیلات این تعداد از خانوار باقی مانده تا پایان اردیبهشت ماه واریز شود.
با توجه به اینکه پرونده این وام تا دو روز دیگر بسته می شود، تکلیف وعده دولت به آن دسته از خانوارهایی که هنوز وام یک میلیونی را دریافت نکرده اند چیست؟ تکلیف جوانانی که به تازگی یارانه خود را تفکیک کرده و در لیست یارانه بگیران قرار گرفته اند چه می شود؟
با وجود اینکه محمد شریعتمداری، وزیر کار۹ اردیبهشت ماه اعلام کرد محدودیت زمانی برای دریافت وام یک میلیونی برداشته شد و مادامی که کرونا ادامه دارد و خانواری باشد که کمک را دریافت نکرده باشد می تواند این تسهیلات را دریافت کند، خانوارهایی که بارها پیامک داده اند و تا کنون مشمول نشده اند با رسیدن پایان اردیبهشت ماه ناامید شده اند و دریافت وام یک میلیون تومانی را وعده ای پوچ از سوی دولتی ها می دانند./تسنیم